Potential Project

«Συγχύσεις» | Δημήτρης Χαλάτσης | 06 – 30.11.2024

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
«Συγχύσεις»

«Ένας κύκλος και μια έλλειψη»

Ο σκύλος του Pavlov που του μάθανε να διακρίνει έναν κύκλο από ένα ημικύκλιο δεχόμενος την ανάλογη τροφή ως ανταμοιβή είναι η εικόνα της σύγχρονης δυτικής κοινωνίας. Στο πείραμα αυτό του Pavlov, ο σκύλος περιήλθε σε κατάσταση σύγχυσης και αδυνατούσε να ξεχωρίσει τα δύο σχήματα όταν το ημικύκλιο μειώθηκε σταδιακά και έγινε σχεδόν σαν τον κύκλο, με μικρό μόνο πλέον άνοιγμα. Αναστατώθηκε, άρχισε να τρέμει και να γαυγίζει. Αυτή η «αμφιθυμία» του σκύλου στο ερέθισμα, του προκάλεσε νεύρωση. Η διαδικασία ακολουθούσε μια σταδιακή μείωση της διαφοράς που υφίστατο μεταξύ των ερεθισμάτων. Όταν το ερέθισμα γινόταν περισσότερο κυκλικό, μια δραματική αλλαγή εμφανιζόταν στη συμπεριφορά του σκύλου. Η νεύρωση/ σύγχυση του ζώου παρέμεινε για πολλές εβδομάδες μετά το πείραμα.

Σήμερα ο καπιταλισμός φαίνεται να έχει μπει στην οριστική του κρίση και αρχίζει να συμπίπτει με τον εαυτό του παράγοντας μια σχεδόν απόλυτη πραγμοποίηση (Verdinglichung) των υποκειμένων. Η εργασία και η ζωή είναι πλέον αδιαχώριστές, ο χρόνος γίνεται από γραμμικός, χαοτικός και ρευστός όπου το κεφάλαιο σε ακολουθεί ακόμη και στον ύπνο σου. Το ανθρώπινο υποκείμενο έχει εναρμονιστεί με την λειτουργία των αγορών σε τέτοιο βαθμό ώστε αναδύεται ένας κόσμος ταυτόσημος με τον εαυτό του που καταργεί κάθε διάκριση μεταξύ της εργασίας και του ελεύθερου χρόνου. Σε αυτό το καινούργιο τοπίο όλα μοιάζουν ίδια σε τέτοιο βαθμό ώστε κυριαρχεί μια γενικευμένη σύγχυση η οποία με την σειρά της γεννά μια κοινωνική νεύρωση. Το νέο υποκείμενο του καπιταλισμού σε πλήρη σύγχυση είναι ο νευρωτικός Νάρκισσος. Στο πλαίσιο της σύγχρονης κουλτούρας κυριαρχεί μια πλήρης ομογενοποίηση της αισθητηριακής εμπειρίας που ενώ προπαγανδίζεται η ιδιαιτερότητα και οι πολλαπλές ταυτότητες, συμβαίνει το εντελώς αντίθετο, δηλαδή η απώλεια της υποκειμενικής ταυτότητας και ιδιαιτερότητας. Τα υποκείμενα έχουν μετατραπεί σε στόχο παρακολούθησης και συλλογής δεδομένων και πληροφοριών ‒ δηλαδή σε όρθιο αρχείο. Η διευρυμένη σύγχυση των υποκειμένων διασπά την συλλογικότητα και την διαμορφώνει σε ένα ρευστό τοπίο διαιρεμένων ατόμων που η μεταξύ τους συσχέτιση γίνεται στη βάση κενών ναρκισσιστικών ταυτοτήτων, αφαιρώντας ταυτόχρονα κάθε δυνατότητα νοήματος και περιεχομένου. Σε ένα τέτοιο τοπίο της σύγχυσης βαθαίνουν ακόμη περισσότερο οι ταξικοί διαχωρισμοί στις δυτικές Μητροπόλεις.

Η ατομική έκθεση «Συγχύσεις» του Δημήτρη Χαλάτση προσπαθεί μέσα από διαφορετικά εικαστικά εργαλεία (ζωγραφική, σχέδια, αντικείμενα, περφόρμανς, κείμενα κ.ά.) να δημιουργήσει μια κατάσταση «συμβάντων» που ανασυστήνουν το τοπίο της κοινωνικής σύγχυσης και διατυπώνει με εικαστικούς όρους «σκέψεις» πάνω σε ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με την πραγμοποίηση και την εκπνοή του δυτικού κόσμου.